شیر پروانه ای یا باترفلای ولو (Butterfly Valve) چیست؟
شیر پروانه ای یا باترفلای ولو (Butterfly Valve) چیست؟
انواع شیر پروانه ای
: شیر پروانه‌ای ویفری (Wafer)/ شیر پروانه‌ای لاگ (Lug)/ اجزای باترفلای ولو/شیرپروانه استیل/مشخصات فنی شیر پروانه ای
شیر پروانه‌ای یکی از پرکاربردترین انواع شیرآلات صنعتی است که به دلیل ساختار ساده، وزن کم، هزینه کمتر و قابلیت عملکرد سریع، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به معرفی کامل و جامع انواع شیر پروانه‌ای می‌پردازیم
شیر پروانه‌ای لاگ (Lug)
شیرپروانه ای لاگ
شیرپروانه ای استیل
قیمت شیرپروانه ای
شیرپروانه ای 4 اینچ
شیرپروانه استیل/BUTTERFLY VALVEباترفلای ولو
:
ساختار و اجزاء شیر پروانه‌ای(BUTTERFLY VALVE)
– *بدنه شیر:* معمولاً از جنس فولاد، استنلس استیل، چدن یا مواد دیگر بسته به کاربرد ساخته می‌شود.
– *دیسک (پروانه):* قسمت اصلی قطع و وصل جریان است که شبیه به یک صفحه گرد است و حول محور خود می‌چرخد.
– *شفت:* دیسک بر روی شفت نصب شده که حرکت چرخشی دیسک را کنترل می‌کند.
– *مهره و پکینگ:* برای جلوگیری از نشتی در اطراف شفت به کار می‌رود.
– *دسته یا اکتواتور:* دسته به صورت دستی یا اکتواتورهای برقی/پنوماتیکی یا هیدرولیکی حرکت شفت و دیسک را کنترل می‌کنند.
عملکرد شیر پروانه‌ای
با چرخش دیسک به زاویه ۹۰ درجه، جریان سیال قطع یا وصل می‌شود. در حالت نیمه باز، شیر می‌تواند جریان را تنظیم کند. دیسک به صورت موازی یا عمود به جهت جریان قرار می‌گیرد.
مزایای شیر پروانه‌ای
– وزن کم و حجم کمتر نسبت به شیرهای مشابه (مثل شیر توپی یا شیر دروازه‌ای)
– هزینه اولیه و تعمیرات کمتر
– قابلیت کار در دماها و فشارهای مختلف
– عملکرد سریع و ساده، باز و بسته شدن در چند ثانیه
– قابلیت کنترل جریان و استفاده در تنظیم و قطع و وصل
معایب شیر پروانه‌ای
– ایجاد افت فشار نسبی در جریان به علت قرار گرفتن دیسک در مسیر سیال
– امکان نشت بیشتر نسبت به شیرهای ایده‌آل در دبی‌های کم یا در حالت نیمه باز
– محدودیت در دما و فشارهای بسیار بالا نسبت به برخی شیرهای دیگر
باترفلای ولو
کاربردها
– سیستم‌های آب و فاضلاب
– صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
– سیستم‌های تهویه مطبوع و سرمایشی
– صنایع شیمیایی و نیروگاهی
– خطوط انتقال سیالات و گازها
شیر پروانه‌ای ویفری (Wafer)/ شیر پروانه‌ای لاگ (Lug)/ اجزای باترفلای ولو/شیرپروانه استیل/مشخصات فنی شیر پروانه ای
انواع شیر پروانه‌ای
– شیر پروانه‌ای ویفری (Wafer): شیر بین دو فلنج نصب می‌شود.
– شیر پروانه‌ای لَگ (Lug): دارای سوراخ‌های رزوه‌دار برای پیچ شدن بین فلنج‌ها است.
– شیر پروانه‌ای جوشی: برای اتصال دائمی در خط لوله جوش داده می‌شود.
شیرپروانه ای استیل
– شیرهای پروانه‌ای با اکتواتورهای مختلف: دستی، برقی، پنوماتیکی و هیدرولیکی
1. استانداردهای رایج شیر پروانه‌ای
– **API 609:** استاندارد مربوط به شیرهای پروانه‌ای صنعتی، معمولاً در صنایع نفت و گاز.
– **ANSI/ASME B16.34:** استاندارد شیرهای فلزی فولادی و نیکل آلیاژی که شامل مشخصات فنی شیر پروانه‌ای نیز می‌شود.
– **ISO 5752, ISO 10434:** استانداردهای بین‌المللی برای شیرآلات از نظر ابعاد، ساختار و عملکرد.
– **AWWA C504:** استاندارد شیرهای پروانه‌ای مخصوص سیستم‌های آب و فاضلاب.
– **BS EN 593:** استاندارد اروپایی شیر پروانه‌ای.
– **API 607 یا API 6FA:** استانداردهای مربوط به تست مقاومت حرارتی شیرها.
—
2. آلیاژها و جنس بدنه شیر پروانه‌ای
– **چدن (Cast Iron/DC):** برای کاربردهای با فشار و دمای پایین رایج است. ارزان و مناسب برای آب، سیستم‌های تهویه.
– **فولاد کربنی (Carbon Steel):** برای فشارها و دماهای متوسط تا بالا، در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی کاربرد دارد. مثلاً آلیاژ ASTM A216 WCB.
– **فولاد ضد زنگ (استنلس استیل):** 304، 316، 316L پرکاربرد هستند. مقاومت بالا به خوردگی و دماهای بالا در صنایع شیمیایی، غذایی.
– **آلیاژهای خاص:** مثل فولاد آلیاژی کروم-مولیبدن، Inconel, Hastelloy برای شرایط سخت و خورنده.
– **آلومینیوم:** در برخی کاربردهای خاص و سبک‌وزن.
—
3. جنس دیسک شیر پروانه‌ای)(BUTTERFLY VALVE)
– **چدن:** مناسب برای کاربردهای غیرخورنده و کم فشار.
– **فولاد کربنی:** مقاوم‌تر برای کاربردهای فشار بالاتر.
– **استنلس استیل 304، 316:** مقاومت به خوردگی و ساختار بهداشتی.
– **فولاد ضد زنگ با روکش کروم (Chrome Plated):** برای مقاومت بیشتر در برابر سایش و خوردگی.
– **آلیاژهای نیکل، مولیبدن‌دار:** برای محیط‌های خورنده و شیمیایی.
– **پوشش لاستیکی یا تفلونی (PTFE):** برای افزایش مقاومت به خوردگی و آب‌بندی بهتر.
—
4. مشخصات فنی کلی شیر پروانه‌ای
– **فشار کاری:** متغیر از کلاس 150 psi تا کلاس 1500 و بالاتر (وابسته به استاندارد).
– **دمای کاری:** معمولاً از منفی ۳۰ درجه تا بالای ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد بسته به جنس آلیاژ.
– **نوع اتصال:** فلنجی (Wafer, Lug), جوشی، رزوه‌ای.
– **نوع اهرم:** دستی، پنوماتیک، الکتریکی.
– **آب‌بندی:** نوع پکینگ شفت یا دیسک دارای اهمیت برای جلوگیری از نشت.
—